vrijdag 30 augustus 2013

Uova Reale

Recent aten we bij restaurant Locando dell'Arco in het centrum van Cissone, een dorpje gelegen tussen Seravalle Langhe en Dogliani in de Langhe. Locando dell'Arco is een restaurant in de wat hogere prijsklasse. Voor het menu betaal je € 45,- exclusief de wijn. De keuken is er wat verfijnder dan bij veel andere (goedkopere) restaurants in de omgeving. Centraal in veel gerechten stond gisteravond de paddestoel, een van de tekenen dat de herfst al lijkt begonnen.

In de meeste restaurants, in ieder geval hier op het platteland, eet je zo gezegd 'wat de pot schaft'. Er is één menu, bestaande uit een paar anti pasti, één of twee pasta's en/of een risotto, gevolgd door een keuze uit vlees of vis, soms kaas en tot slot een dolce en koffie. Als een heel menu teveel is, sla je een van de (of meer) gangen over. In de gemiddelde restaurants kost een menu op dit moment tussen van 25 en 30 euro (exclusief de wijn). Wanneer je een gang minder eet, betaal je wat minder.

Een van de anti pasti die avond was een gerecht met de 'Uova Reale', een naam voor een paddestoel die ik nog niet kende. Deze soort groeit in de zomer en herfst. Het is een funghi porcini met een rode 'deksel'. De formele naam is 'Amanita Caesarea' en naast de naam 'Uova Reale' kom je ook wel de benaming 'Ovulo Buono' tegen. Deze paddestoel was in de tijd van de Romeinen al zeer geliefd; hiernaar verwijst de naam reale --> imperiale.

De paddestoel lijkt tijdens zijn groei op een ei (zie de eerste foto) . In die vorm lijkt deze paddestoel ook op een zeer giftige andere soort. Het is dan ook verboden deze paddestoel als het de vorm van een ei heeft, te plukken. Sowieso zou ik heel terughoudend zijn met het eten van zelf geplukte paddestoelen. De giftige zijn lastig te onderscheiden van de niet giftige soorten; zeker voor een leek! Wij vertrouwen op de kennis van de lokale koks, maar ook wel op die van onze buren. Een enkele keer verblijden zij ons namelijk in de herfst met een verse grote funghi porcini.

De verse paddestoel kan rauw gegeten worden. Wij kregen de uova reale in een salade: fijn gesneden, met kleine blokjes gekookte aardappel, fijngesneden peterselie, schaafsel van de zwarte zomertruffel en met een wat zure salade dressing met daaroverheen wat balsamico crema (ingedikte balsamica azijn). Heerlijk!

dinsdag 27 augustus 2013

Elke borgata zijn of haar feest

De pastoor zegent en opent deze markt
In augustus wanneer de meeste Italianen traditiegetrouw vakantie hebben, worden in de borgate en stadjes heel veel feesten georganiseerd. Over een paar Mangialonga berichtte ik al eerder. Zin in een feest met lekker eten, drinken en snelle muziek, het beste is de stenciltjes, die in alle winkels liggen, in de gaten te houden. Daarop staat wanneer er in jouw dorp of stadje binnenkort een feest is. Niet alle feesten worden namelijk vermeld in de overzichten kalender van het bureau voor toerisme.


Op 31 augustus a.s. (2013) vindt voor de 6de keer in Bene Vagienna de Sagra della Grigliata in Musica plaats. Eten vanaf 19.30 uur en muziek en dansen vanaf 22.00 uur in de straten van het oude Bene Vagienna. Het bijzondere bier van Baladin uit het nabijgelegen Pozzo wordt dan geschonken.

Van 30 augustus tot en met 1 september is er in Murazzano een Sagra gewijd aan kaas, toma en de geiten uit de Langa: Antica Fiera dei 30 Murazzano. Op 30 augustus is er onder andere in de ochtend een markt en om 21.30 uur een concert op het Piazza Umberto. Op 31 augustus om 22.30 uur een 'spettacolo concerto' en op 1 september de hele dag een markt met de Murazzano DOP kazen en vele andere producten, je kan dan zien hoe kaas te maken en om 21.30 uur wordt deze Sagra afgesloten met muziek.

Op zondag 1 september kan er weer wandelend gegeten worden tijdens de mangialonga in de borgata San Luigi te Dogliani. De wandeltocht gaat over 3 km. Kosten: € 22,- (kinderen € 15,-). Inschrijven kan bij de winkel Bazar, Caffè Stazione en Frutta e verdura Sandrone in Dogliani (tel. 3667186258)

Op 7 september a.s. is er de 'La Notte dei falò (=vreugdevuur)': vuur, eten, muziek, goede wijn, .... Waar? Op heel veel plekken in het westelijke deel van de langhe: Barolo Vergne, Bastia Mondovi, Briaglia, Clavesana, Dogliani, Farigliano, Monforte d'Alba, Murazzano, Rocca Cigliè. Ga voor meer informatie naar de website van betreffende gemeente.


maandag 26 augustus 2013

Dolce street food in Turijn

In de straten van centrum Turijn loop je de gelukkige kans een Ape Rivareno tegen het lijf te lopen. Een vermenging van street food Amerikaanse stijl en het aloude ijskarretje uit de jaren '50. Hier kan je erg lekker ijs kopen en het zal dan ook een geduchte concurrent van de GROM ijszaken zijn/worden.

De gelateria RivaReno bestaat al circa tien jaar en wordt geleid door de Torinese Diana De Benedetti. Zij is hier bekend door haar restaurant Bontan (sedert 1990 een Michelin ster) en is het brein achter de lekkerste klassieke smaken gelato, granita en sorbetto. Maar ook nieuwe smaken schuwt zij niet, waardoor een bezoek altijd een verrassende smaaksensatie kan zijn.

De Ape rijden door de stad, maar in de Via Lagrange 29, Piazza Vittorio Veneto 7c en Corso Alcide De Gasperi 8 heeft ze ook een niet rijdende ijszaak. Bij het grote Savoye paleis net ten noorden van Turijn, Reggia di Venaria, kan je ook van hun ijs genieten. Een wandeling door de enorme tuin van Venaria met een bakje Rivareno-ijs..., wat wil je nog meer.

Meer informatie: www.aperivareno.it

woensdag 21 augustus 2013

Variaties op de Mangialonga komend weekend (24-25 augustus 2014)

Elke zomer wordt in de dorpen, die iets met wijn, kaas of andere Langarole lekkernijen van doen hebben, zogenoemde Mangialonga georganiseerd. Dit zijn wandeltochten door het stadje en/of de omringende wijngaarden/landerijen, waarbij tussentijds gestopt wordt om iets te eten of aan het einde van de tocht de lokale wijn te proeven. Meestal wordt aan de deelnemers voor aanvang een kleine bijdrage in de kosten gevraagd.



Komend weekend, 24-25 augustus, worden dergelijke tochten georganiseerd in La Morra, Treiso en Verduno. Als er tijdens de tocht wijn geproefd kan worden, loop je met een zakje om de nek waarin net een wijnglas past - jouw wijnglas voor tijdens de tocht. Soms ook eindigt de tocht met de beklimming van de plaatselijke toren. Een enorme klus na al dat wijnproeven :-). Soms ook staat een paard met wagen klaar de mensen weer naar het beginpunt te brengen.

Verduno: Op zaterdag 24 augustus wordt hier de tocht 'Guarda che luna' georganiseerd. De tocht begint om 21.00 uur en gaat door de wijngaarden van de Bassa Langa. Lengte: circa 12 km. Aan het einde is een wijnproeverij van de Verduno Pelaverga in samenwerking met het wijnhuis Ca' del Re. Kosten: € 7,-. De Pelaverga is een wijn, die alleen in de provincie Cuneo geproduceerd wordt. Voor meer informatie: zie mijn boek (Genieten in Piemonte) op pag. 31. Aangeraden wordt goede wandelschoenen aan te trekken, een pet, zaklantaarn en flesje water mee te nemen. De avond wordt rond 23.30 uur afgesloten. Verzamelpunt: Rotonda di Verduno, Strada Provinciale 58, Verduno. Reserveren via de website www.terrealte.cn.it


La Morra: de Mangialonga wordt hier al sedert 1986 georganiseerd. De tocht gaat op zondag 25 augustus door de wijngaarden met nebbiolo druivenranken (bron voor de La Morra Barolo) over circa 4 km. De prijs voor een deelnemerskaartje is hier wat hoger dan elders, namelijk € 40,- voor volwassenen en € 20,- voor kinderen van 13-17 jaar (< 12 jaar is gratis). Aangezien er veel belangstelling is voor deze tocht, waar op gezette tijden gestopt wordt voor een hapje  (salumi, tajarin, bocconcini di vitello, formaggi, dolci) en drankje (Dolcetto, Nebbiolo, Barolo, Moscato) is het aan te raden je van tevoren op te geven via telefoonnummer: 0039 0173 509204 of 500344 of via info@la-morra.it . De tocht start op het Piazza Castello in la Morra. Je kan of om 11.30 of om 13.30 uur starten.

Treiso: Ook op zondag 25 augustus vindt hier voor de 6de keer de Sentieringusto plaats. In Treiso is de tocht circa 6 km lang en gaat door de wijngaarden van Dolcetto, Barbera, Nebbiolo en Moscato wijnen in het Treiso gebied. De tocht geeft ook een beeld van de vegetatie in dat deel van de Langhe dat aangeduid wordt als Bassa Langa, het lagere deel van de Langhe. Hier wordt de tocht georganiseerd door de Associazione Trekking in Langa. Bij elk stoppunt kunnen wijnen van de producenten uit het Treiso-gebied worden geproefd. Verder staan er ravioli, een secondo, kaas en dolci op het menu. Op het eindpunt wacht muziek en kan er gedanst worden. Vanaf 18.30 uur is er een merenda sinoira. De tocht kost € 25,- per persoon. Reserveren via: info@sentieringusto.it of proloco@treiso.it of telefoonnummer 0039 3396097547 / 3397188217 (vraag dan ook hoe laat het begint). De tocht start op de piazza.

Komend weekend geen tijd, op 31 augustus wordt in Novello de Novellando e degustando sotto le stelle georganiseerd, begin september is het feest in Montà. Kijk voor meer informatie op het maandprogramma van het bureau voor toerisme in Alba: www.langheroero.it


maandag 19 augustus 2013

Bezoek anders: koepel toren Mole Antonelliana in Turijn

Naast gezichtsbepalende toren van Turijn is de Mole Antonelliana ook hèt filmmuseum van Italië: Museo Nazionale del Cinema e la Città di Torino. Ter gelegenheid van haar 150-jarig bestaan, kunnen nu delen van de enorme koepeltoren worden bezocht. Deze was tot nu toe nog niet toegankelijk voor het publiek. Het bezoek gaat tot een hoogte van meer dan 85 meter. Boven in de toren kijk je uit over het historische centrum van de stad.

Van oorsprong was de Mole bedoeld als een synagoge. Het is in 1863 gebouwd door de Novarese architect Alessandro Antonelli. Echter, nog voordat de synagoge gereed was, kocht de gemeente van Turijn het gebouw in 1878 met de intentie het als symbool voor de nationale eenheid van Italië te gebruiken. Turijn was toen de eerste hoofdstad van het verenigde Italië. Nu herbergt het gebouw een enorme collectie films, boeken, foto's, attributen, filmsets, ed. van bekende en minder bekende films. De basis wordt gevormd door de collectie van Maria Adriana Prolo.

Verder zijn er in de Mole tentoonstellingen en filmfestivals. Eens per jaar is er een filmlab voor beginnende filmmakers.

Meer informatie: http://museocinema.it/percorsi_visita.php

zaterdag 10 augustus 2013

Bezoek aan de Bottega del vino Dolcetto di Dogliani


Aan de linkerkant van de majestueuze dom (met groene koepel) van Dogliani in de kelders van het gemeentehuis leer je alles over de wijnen die in het Dogliani gebied worden gemaakt. De wijnen zijn voor het merendeel Dolcetto wijnen, waaronder de Dogliani DOCG. In deze kelders met een prima temperatuur voor wijn tref je een heel aardige oudere heer, die je met liefde vertelt over 'zijn' wijnen: de wijnen van 45 producenten uit het Dogliani-gebied. Eens, rond 1500, was dit gebouw een Karmelieter klooster en werden de kelders misschien toen al gebruikt voor het bewaren van wijn. Monniken waren waarschijnlijk de eersten die hier wijn maakten.

De Bottega is open op vrijdag (15-19.00 uur), zaterdag en zondag (9.30-12.30 en 15-19.00 uur). Als je er komt staan er twee Dolcetto wijnflessen open en kan je deze keuze van de dag gratis proeven. Toen wij er waren kon je een 'gewone' Dolcetto en een Dolcetto Superiore - Dogliani DOCG proeven.

In deze kelder krijg je een goed overzicht van welke wijnen van kwaliteit in het Dogliani gebied wordt gemaakt. Niet alleen, maar wel vooral Dolcetto wijnen. Het kan een eerste stap zijn ter oriëntatie, om vervolgens een van de producenten 'thuis' te bezoeken en aldaar deze en mogelijk andere wijnen te proeven en kopen.

De Dolcetto geldt over het algemeen als de makkelijkst te drinken wijn. Tenminste afgezet tegen de andere in de Langhe en Monferrato geproduceerde wijnen. Dolcetto drink je jong, meestal binnen een jaar of drie. Het mag vrij koel (16-20 graden) gedronken worden. Het productiegebied van de Dolcetto beslaat Bastia, Belvedere Langhe, Clavesana, Cigliè, Dogliani, Farigliano, Monchiero, Roccacigliè, Roddino en Somano. De Dolcetto Superiore heeft minstens één jaar verplichte kelderrust.

In bijvoorbeeld La Morra, Barbaresco, Canale en Verduno tref je ook dergelijke bottege. Allemaal met wijn, die in 'hun' gebied gemaakt wordt. Zie voor een overzicht van alle Enoteche en Bottege bladzijde 27 van mijn boek 'Genieten in Piemonte'.

vrijdag 9 augustus 2013

Op de hoogte blijven van het nieuwste dat Turijn te bieden heeft ...

Wil je op de hoogte blijven van het beste dat Turijn te bieden heeft op het gebied van drinken, eten, muziek, het nachtleven, cultuur, shoppen en andere leuke zaken? Een heel leuk boekje kreeg ik vorig jaar van mijn Torinese vriendin Daniela: Zero Torino Guida.  Een Zero boekje wordt overigens ook uitgegeven over Bologna, Milaan, Napels en Rome.

Elk jaar komt er in december een nieuwe versie uit. Dus wil je weten waar je dit jaar je apéritivo moet drinken of een nieuwe vondst voor het 'cenare' (avondeten) wilt uitproberen, waar de lekkerste delicatessenzaken zijn of een nieuw vintage winkeltje, in dit boekje vind je vele suggesties. Enige kennis van de Italiaanse taal is wel zo handig, aangezien ik het boekje alleen in een Italiaanse versie ken :-).

Te koop in de boekhandel. En daar zijn er in Turijn gelukkig nog heel
veel van.

donderdag 8 augustus 2013

Museo Palazzo Madama

Midden in de stad ligt het een paar jaar geleden prachtig gerestaureerde Palazzo Madama. Van buiten ziet het er al bijzonder uit: aan de ene zijde een middeleeuws fort met torens en aan de andere zijde, een strak barokken gevel. Het gebouw heeft een bewogen geschiedenis achter de rug: van Romeinse toegang tot de stad, fort, kasteel,  officiële residentie van twee hertoginnen van het huis Savoye (Madame Reali), zetel van de Senaat van het Sardijnse koninkrijk tot museum nu.

Het museum biedt onderdak aan het museum van de Oudheid, museo di Arte Antica, en bezit verder meer dan 70.000 werken uit de tijd van de middeleeuwen tot de barok: schilderijen, beelden, miniaturen, majolica, porselein, goud en zilver, meubelen en wandkleden die getuigen van de rijkdom en kunstvaardigheid van tien eeuwen Italiaans en Europees kunstenaarschap. Alles van hoge kwaliteit. De kunstwerken zijn op een prachtige wijze tentoongesteld. Ook al heeft kunst en/of dit tijdperk niet je eerste interesse, de wijze van presenteren maakt het bezoek tot een genoegen.

Naast kunst en antiek is de zaal van de Senaat uit de 19de eeuw nog in zijn oorspronkelijke staat te bezoeken. Met beeld en geluid wordt een discussie van die Senaat op erg leuke manier weergegeven. Ook al versta je er niets van, toch even gaan kijken en luisteren. De toren is te beklimmen en vandaar kan je een ander blik op de stad en omliggende heuvels en bergen werpen.

In het inpandige chique cafè kan in stijl een kop koffie met kleine hapjes worden genuttigd.

Naast de vaste collectie is het Palazzo gastvrouw van wisselende tentoonstellingen. Tot 1 september a.s. is er nog een retrospectief van de fotograaf Elliott Erwitt te zien en tot 13 oktober 2013 een deel van de rijke Basilewsky collectie uit de Hermitage in Sint Petersburg: kunstnijverheid van de 4de tot 16de eeuw, van Byzantium tot Spanje. Werk dat past bij wat het museum al huisvest.

Op 7 september, 5 oktober, 2 november en 7 december bezoekt 'Madame Knit' het museum en kan er voor 4 euro worden deelgenomen aan een speciale breisessie. Ook zijn er produkten van Madame Knit in de bookshop te koop.

Let op: het museum is op maandag gesloten. De andere dagen tussen 9.00 en 19.00 uur te bezoeken.

Meer informatie: www.palazzomadamatorino.it

Koffie drinken in Turijn

Kroonluchter in Caffè San Carlo
Rond 1850 had Turijn circa 200 koffiehuizen en circa 180.000 inwoners. Dat was vergeleken met de rest van Europa veel. In die huizen werd toen alleen koffie geschonken. Nu kan je er ook andere drankjes bestellen, zoetigheden nuttigen en soms ook lunchen/dineren. Een manier om Turijn te leren kennen is één of enkele van de nog bestaande historische koffiehuizen, ofwel caffè te bezoeken. Afgelopen weekend deden we er bij een bezoekje aan de stad met vrienden vier aan: Caffè San Carlo, Torino, Baratti e Milano en Mulassano; de meest bekende. De eerste twee zijn gelegen aan Piazza San Carlo, de twee andere caffè bevinden zich onder de galerij langs het Piazza Castello richting Via Po. Bij binnenkomst waan je je weer in de 19de eeuw: het interieur, de kroonluchters, het verguldsel, maar ook de bediening is van een andere tijd.

Latte macchiato in Café San Carlo
Café Torino is groter dan de circa 50 meter verderop gelegen Café San Carlo, maar grootte bepaalt niet altijd de juiste stijl. De benadering bij Café San Carlo was tijdens ons bezoek prettiger en de koffie lekkerder (en iets goedkoper). Ook kregen we hier een latte macchiato zoals die hoort; althans zeggen ze...: espresso en opgeklopte melk apart geserveerd, zodat je kan zien dat er verse espresso is gebruikt en niet een of ander opgewarmd donker drankje.

Caffè Torino

Caffè San Carlo opende officieel voor het eerst zijn deuren in 1842 en was een geliefde plek voor veel kritische intellectuelen, kunstenaars, journalisten en andere bekende mensen (Boselli, Gramsci, Dumas, Einaudi, Giolitti). Door de 'verkeerde' politieke kleur van sommige van haar gasten was het café door de jaren heen regelmatig gesloten. Al in 1822 was er hier een caffè met de toenmalige naam van het plein: Piazza d'Armi. Over de jaren heen is het etablissement verbouwd; eerst naar de smaak van de tijd en later om de 19de eeuwse sfeer van weleer te herstellen. Het was ooit een voor zijn tijd modern café met gasverlichting en eigentijds ingerichte vertrekken.

Caffè Torino opende zijn deuren in 1903 en ging daarmee de concurrentie aan met de vele andere café die aan het plein gevestigd waren. Van het café maakte de oprichter een soort salon met marmer, geschilderde medaillons en met verguldsel omlijste spiegels. Bekende Italianen van Pavese en Einaudi tot De Gasperi kwamen er geregeld, maar ook sterren als James Stewart en Ava Gardner. Vanuit dit café deden veel journalisten verslag van de olympische winterspelen, toen die in Turijn werden gehouden.
Baratti e Milano
Het derde door ons deze dag bezochte café was Baratti e Milano van 1858. Sinds 1875 zitten ze op de huidige lokatie. Van buiten is het een brede donkere gevel onder de galerij langs het Piazza Castello, van binnen een enorme ruimte voor het drinken van koffie met allerlei Torinese heerlijkheden. En ook hier weer een vriendelijke en chique bediening.

Mulassano
Mulassano
Het vierde café van vandaag begon tweede helft van de 19de eeuw in de Via Nizza als distilleerderij. In 1907 verhuisde het naar zijn huidige lokatie en veranderde langzaam in wat het nu is. In 1925 verkocht de naamgever, de familie Mulassano het café aan het uit de Verenigde Staten terugkerende Italiaanse echtpaar Angela en Onorino Nebiolo. Ze introduceerden de uit Amerika komende noviteit van dat moment: het toasten van brood voor bij de apéritivo. Ook introduceerden ze het tussendoortje, de tramezzino. Het café heeft in tegenstelling tot Baratti e Milano een smalle gevel, heeft binnen een kleine ruimte, maar is prachtig gedecoreerd.

Na een volgend bezoek aan Turijn zullen de andere historisch café's, waaronder il Bicerin, genoemd naar het gelijknamige Torinese drankje van koffie en chocolade, volgen.

dinsdag 6 augustus 2013

Wandelen in de Langhe en Monregalese

Overdag is het in augustus warm. Daarom organiseren de dorpen in de zomer vooral avondwandelingen. Soms alleen om te wandelen, soms in combinatie met diverse merende, kleine hapjes, of wordt de gelegenheid gebruikt om de lokale wijn te proeven.

Vanavond om 21.00 uur is er zo'n wandeling in Sinio. Dan ook zal de 'architect' (gekleed in een kostuum uit die tijd) van de 18de eeuwse kerk San Frontiniano vertellen over 'zijn' project en wordt de wandeling afgesloten met lekkere hapjes. Kosten: € 6,- pp. Meer info: 0039 0173 364030.

De grotten van Caudano zijn vrijdag 9 augustus om 18.30 uur te bezoeken. De grotten worden dan speciaal verlicht. Lekkere hapjes gaan hier aan de wandeling vooraf. Kosten: € 12,- pp. Info: 0039 3395928256

In Neive is die vrijdag een avondwandeling met vertellingen door een historische persoon, de generaal Francesco Staglieno. Hij vertelt dan over zijn werken voor koning Carlo Alberto. Daarna ook weer hapjes. Start om 21.00 uur. Info: 0039 0173 364030, € 6,-

Terre Alte organiseert zaterdag 10 augustus een nachtwandeling door de wijngaarden bij Diano d'Alba, afgesloten door een proeverij van Dolcetto di Dano d'Alba. Op zaterdag 17 augustus organiseren zij een wandeling door de bossen van de Alta Lange met de ezel Rosamunda bij Cascina del paviglione en op 24 augustus door de wijngaarden van Barolo met een afsluitende proeverij van de Verduno Pelarvega wijn.

Zondag 11 augustus is er in Roccaforte Mondovì een wandeling onder de vallende sterren. Daar gaat men laat in de middag met de kabelbaan naar de top van de berg Pigna, dineert in een berghut en vervolgens te voet naar beneden. Reserveren is verplicht: 0039 0174583000

Voor meer en andere wandelingen in de maand augustus: ga naar de Edicola van het dorp of stadje waar je verblijft en koop er de +Eventi voor € 1,50 en zie lees daar over nog meer mogelijkheden.