maandag 8 december 2014

Tip voor onder de kerstboom: eerste Nederlandse Slow Food kookboek

In de Amsterdamse Kookboekhandel werd medio november jl het eerste Nederlandse Slow Food kookboek ten doop gehouden.

Liever Lokaal. 365 dagen per jaar

Het boek is geschreven door drie ervaren kookboekenschrijvers èn actieve leden van Slow Food in Nederland. De recepten in Liever Lokaal weerspiegelen de filosofie van Slow Food: recepten van lokaal verkrijgbare seizoensproducten, die op een eerlijke manier geproduceerd zijn. 

Met dit boek willen de schrijvers ons kennis laten maken met het eten uit de eigen omgeving. Met lokale seizoensproducten kan, getuige dit boek, een heerlijk gerecht op tafel gezet worden. 365 dagen van het jaar! Het boek heeft prachtige natuurfoto's en een grote variëteit aan recepten voor traditionele en moderne gerechten. Voor elk smaak wat wils.

De recepten in het boek zijn gerangschikt per maand: elke maanden heeft vis-, vlees- en groentengerechten en een taart. Het boek is ook heel praktische en denkt mee met de inkoper van de ingrediënten en de kok(in). Het is een boek om uit te koken, maar ook om te lezen en te leren. In deze donkere decembermaand, lekker warm bij de kachel.

Het leuke aan dit boek is dat er ook aandacht is voor de herkomst van ons eten. Voor zoetwatervis. Voor wild. Voor lang vergeten groenten, die langzaamaan weer het schap bij de groenteman en op de markt deelt met meer algemeen bekende groenten. Over paddenstoelen, waar zulke heerlijke gerechten mee te maken zijn. Zelfs aan insecten wordt aandacht besteed. En aan Nederlandse wijnen. Met foto's, zodat je weet hoe eruit ziet wat je zoekt. En er vallen allerhande tips te lezen. 

Door lokaal te kopen, steun je de lokale economie, de lokale kleine boeren en andere producenten en kan je met meer smaak eten. Eén van de auteurs is kookboekenschrijfster Annette van Ruitenburg. Op het eiland Texel woont zij en heeft er eerlijke en lekkere voedingsmiddelen in haar 'achtertuin'. Dit inspireerde haar om zich verder te verdiepen en van haar hobby koken en tuinieren haar vak te maken. Te leven met de seizoenen en te wachten tot de tijd rijp is om te oogsten, te koken en te eten. Anderen bewust maken van het belang van lokaal verbouwen en daarmee het mede zorgdragen voor cultuurhistorie en het omliggende landschap. De andere schrijvers zijn Elsje Bruijnesteijn en René Zanderink, voorzitter van Slow Food Nederland.

In het voorwoord van het boek schrijft de oprichter van Slow Food, Carlo Petrini, dat "hoe we in de toekomst met voedsel omgaan, afhangt van veel verschillende factoren. Van landbouwtechnieken en distributiesystemen, van onderwijs en logistiek. Maar dat er één factor is die allen overstijgt en dat is onze persoonlijke eetgewoontes".  Het kookboek Liever Lokaal kan ons daarbij helpen!

Het leuk is dat op 10 december een typisch recept uit Piemonte is opgenomen. Piemonte is de regio waar Petrini vandaan komt. Het gerecht van 10 december heet 'Bagna Càôda', maar dan met groenten van Nederlandse bodem.

Het boek besluit met een uitgebreide literatuurlijst voor iedereen die nog verder wil spitten, een paar pagina's met basisrecepten, -tips en -technieken en heeft een uitgebreide index.

Uitgegeven door Fontaine Uitgevers in samenwerking met Slow Food. Te koop in de (kook)boekhandel en via onder andere Fontaine Uitgevers en de schrijvers. Prijs: € 34,95

En heb je na het lezen van dit verhaal zin om een Terra Madre Dag te bezoeken? Dit kan a.s. woensdagmiddag (10 december) al in De Lier bij Boeregoed Volkskas.

dinsdag 2 december 2014

Nederlandse producten op de Salone del Gusto

Ruim een maand geleden vond in Turijn de tweejaarlijkse Salone del Gusto/Terre Madre plaats. Dé beurs waar producten met een Slow Food predicaat gepresenteerd worden. En ook dé plaats dus om met al die bijzondere, eenvoudige, lekkere producten en hun producenten kennis te maken.

Om te proeven, maar vooral ook om het verhaal achter het product te horen en te zien met hoeveel liefde en warmte er verteld wordt.

De Salone is niet alleen een beurs om te kijken en te proeven, maar ook om te luisteren (naar lezingen) en te leren (workshops) en te eten (elke avond zorgt een afdeling voor een diner met verhaal).



Niet iedereen heeft tijd en gelegenheid eens in de twee jaar eind oktober af te reizen naar Turijn. Gelukkig kent Nederland ook de nodige producenten met een Slow Food predicaat.

In Turijn was Nederland vertegenwoordigd met zes stands: mosterd van Antonia, schapenham en -worst van Koppert Cress en Vleesrokerij Reinders, vis door het Slow Food Presidium Traditionele Vissers van de Waddenzee, Naegelholt van het Presidium Brandrode Rund, stoofvlees in blik en ossenworst van slagerij Ter Weele uit Oene.

In de Slow Food Nederland stand kon de bezoeker kennismaken met Boeren Leidse boter en Sleutel kaas, Texelsche Schapenkaas, Bloemendaalse Gele Kool, Katwijkse peentjes, Soester Knollen, Westlandse Tafeldruiven, Brabantse Bellefleur appels, Tonneboer Pruimenjam, Limburgse Stroop, Brood van Sint Jansrogge en Vlaardingse ijzerkoekjes. De Giele Waldbeantsjes, Reade Krobbe en de Kollummer Zoete Erwt konden de bezoekers meenemen om later in een eigen moestuin uit te planten.

En gelukkig hoeven we voor deze producten niet naar Turijn af te reizen. Wil je meer weten over bovenstaande producten of over de organisatie Slow Food in het algemeen (of nog beter: lid worden!), ga dan voor meer informatie naar de website van Slow Food.

zaterdag 1 november 2014

Turijn in november in het teken van de hedendaagse kunst

Entree Artissima
In november bruist de stad Turijn van activiteiten en evenementen, die in het teken van vooral hedendaagse kunst staan.

Van 6 tot en met 9 november 2014 vindt voor de twintigste keer de beurs Artissima plaats. Deze beurs behoort tot de belangrijkste beurzen voor hedendaagse en experimentele kunst. Meer dan 190 galerieën tonen er werk van meer dan 1000 kunstenaars. Vorig jaar werd de beurs bezocht door ruim 50.000 kunstliefhebbers en 1200 journalisten.

Rondom deze beurs vinden allerhande andere evenementen en tentoonstellingen met hedendaagse kunst als leidraad plaats.

* Een overzicht van het werk van Roy Lichtenstein, werk van de Engelse Cecily Brown, installaties van Felipe Aguila en de performance kunst van Gianni Colosimo is te bezichtigen in het GAM, het museum voor moderne kunst.
* In Palazzo Chiablese wordt een overzicht van de Russische avant-garde getoond, verzameld door de Rus George Costakis, die veel kunstenaars persoonlijk kende.
Luci d'Artista, Piazza della Città
* One Torino toont dit jaar het resultaat van een samenwerking tussen Maurizio Cattelan, Marta Papini en de conservator van het Palais de Yokyo Myriam Ben Salah. Titel van de tentoonstelling is 'Shit and Die'.
* De straten van het centrum zijn zodra de zon onder gaat weer verlicht door de kunst van 'Luci d'Artista. De stad organiseert een tocht langs alle lichtsculpturen. Op 1 november a.s. gaat hier 'het licht aan' en wordt ter gelegenheid hiervan een marathon georganiseerd.
* Bij de Fondazione Sandretto Re Rebaudengo is de tentoonstelling 'Beware Wet Paint', een tentoonstelling met werk van de nieuwste generatie digitale kunstenaars.
* De Pinacoteca Giovanni e Marella Agnelli toont 'Martino Gamper: design is a state of mind': boekenkasten en andere meubels die de geschiedenis van de toegepaste kunst van de jaren dertig tot nu toe vertelt.
Tentoonstelling Russische Avant-garde
* Castello di Rivoli Museo d'Arte Contemporanea toont werk van de Française Sophie Calle. In de 'Manica Lunga' van dit museum is een overzicht van tekeningen van bekende kunstenaars uit de twintigste eeuw te zien: 'Intenzione manifesta. Il disegno in tutte le sue forme'.

Op 8 november a.s. is ook de Torinese nacht gewijd aan hedendaagse kunst. Met muziek, theater, performing kunst en bijzondere openstelling van musea, expositieruimten en galerieën.

Er is zelfs een App: iContemporary


De maand november sluit af met het Filmfestival van Turijn en de chocolade beurs.

Genoeg van al dat moderne?! Een tentoonstelling die deze maand zeker niet overgeslagen mag worden, is die over Leonardo da Vinci, zijn tekeningen en die van andere grote kunstenaars uit de geschiedenis: 'Leonardo e i tesori del Re'. Het meest beroemde portret van Leonardo da Vinci, eigendom van de Biblioteca Reale en zelden tentoongesteld, is er gedurende de tentoonstelling te bezichtigen.






donderdag 23 oktober 2014

Chionetti - pionier van kwaliteitswijnen in de Dogliani regio

De naam Dogliani hangt samen met die van de druif dolcetto; ofwel andersom. Deze druif rijpt vroeg en de oogst is meestal al in de laatste weken van september. Sinds 2005 mag de Dolcetto wijn uit Dogliani zich Dolcetto di Dogliani Superiore ofwel Dogliani DOCG noemen. Op etiketten tref je ook de naam Dogliani di Dogliani aan. Was Dolcetto eerst vooral een eenvoudige tafelwijn, de Dogliani DOCG is dit niveau ruim ontstegen.

Een bekende en gewaardeerde producent van Dogliani wijnen is Chionetti. Dat is vooral te danken aan Quinto Chionetti. Het wijngoed Chionetti dateert van 1912. Toen startte Giuseppe Chionetti, grootvader van de huidige eigenaar met de aanplant van wijndruiven en vervolgens de productie van wijn. Kleinzoon Quinto Chionetti (nu 87 jaar oud) is een pionier als het gaat om de wijze van wijnproductie; met respect voor de natuur en volgens de nieuwste enologische technieken.

Het bedrijf omvat circa zestien hectare wijngaarden en produceert circa 85.000 flessen per jaar. Naast twee Dogliani ook een Langhe Nebbiolo.



woensdag 22 oktober 2014

Eerste zondag in November: De Monferrato witte truffel markt

De Fiera Nazionale del Tartufo Bianco del Monferrato, een hele mond vol, vindt de eerste zondag van november plaats in Montechiaro d'Asti. Gezegd wordt dat deze markt één van de belangrijkste in Piemonte is.

Het programma is op 9 november als volgt:
- Vanaf 9.30 uur is er een markt met lokale producten en natuurlijk de witte truffel in het oude centrum van Montechiaro.
- Om 10.00 uur start een optocht met vaandeldragers, muzikanten en 'de meisjes' ("damigelle") van Montechiaro op de Palio van Asti.
- Om 10.30 uur de aankomst van de scherpschutters 'Roberto Lavezzeri' uit Asti en start van de  heilige mis "del Trifolau".
- 12.00 uur is de uitreiking van prijzen voor de mooiste/beste witte truffels uit de Monferrato.
- Vanaf 13.00 uur kan de truffel in allerhande gerechten geproefd worden in de diverse lokale restaurants.
- En daarna zijn er nog diverse optredens.

Montechiaro is één van de zeven gemeenten die deelnemen aan de Palio van Asti, dat ieder jaar op de derde zondag van september gereden wordt. Het ruim duizend inwoners tellende stadje heeft een paar mooie Romaanse kerken uit de 11de en 12de eeuw.

Een filmpje van Borghi d'Italia over Montechiaro d'Asti:


vrijdag 17 oktober 2014

18-19 oktober Barbaresco proeven

Barbaresco wijn wordt net als Barolo gemaakt van nebbiolo druiven. Beide wijnen zijn genoemd naar het plaatsje centraal gelegen tussen hun wijngaarden, zijn rood en beginnen met een B, maar daarmee zijn dan ook de overeenkomsten opgenoemd. Sommigen geven de voorkeur aan Barolo, maar er zijn ook wijnliefhebbers die juist een goede Barbaresco prefereren om de wat lichtere smaak.

Barbaresco beslaat niet half zoveel wijngaarden als Barolo. De wijngaarden van Barbaresco liggen over het algemeen iets lager en warmer dan die van Barolo. De oogst van hun druiven valt daardoor vaak iets eerder.

Hoewel men zegt dat de standaard van het wijn maken in de Barbaresco iets lager ligt dan in dat van de Barolo, kent het ook beroemde namen: Angelo Gaja, Giacosa, Marchesi di Gresy.

Het weekend van 18 en 19 oktober presenteert de enoteca van Barbaresco hun wijnen. Het is een uitgelezen mogelijkheid kennis te maken met deze wijn. Ongeveer honderd 'etiketten' uit de productiejaren 2009, 2010 en 2011 worden geschonken en kunnen worden geproefd.

De proeverij wordt begeleid door een 'Mercato del Bello e del Buono' en is open van 10-19.00 uur. Kosten: € 20,- voor één dag en voor twee dagen € 35,-.

zondag 12 oktober 2014

16-19 oktober Kastanje markt in Cuneo

In een seizoen waar het vooral gaat over truffel en dan met name de witte truffel, vergeet je bijna een ander belangrijk product uit de Piemonte.

De herfst is ook de tijd van de Marrone, een kastanjevrucht die in het niets lijkt op en smaakt als de zogenoemde gewone tamme kastanje. Met de marrons maakte het hof van Savoye al eeuwen geleden de lekkerste snoepjes. In delicatessen winkels zijn ze nog te koop.

In het centrum van Cuneo vindt elk jaar een grote Fiera Nazionale del Marrone plaats. Dit jaar van 16 tot 19 oktober. Een uitgelezen kans om te kijken wat er allemaal met de kastanje gedaan kan worden: van vermalen tot meel en boven open vuur poffen tot de delicate marrone candite. Slow Food geeft acte de présence en lokaal gebrouwen bier kan er ook geproefd worden.

Cuneo is de hoofdstad van de provincie Cuneo en ligt in het westen van Piemonte tegen de Frans-Italiaanse Alpen aan. De stad heeft een zekere grandeur, met de vele parken en tuinen, de gotische en barokke kerken, middeleeuwse paleizen en de lange overdekte winkelgalerijen - portici - in het oude centrum. De stad wordt omgeven door uitzonderlijk mooie valleien met nog een redelijk ongeschonden landschap.

donderdag 9 oktober 2014

Casale Monferrato - Città Aperta 2de weekend van oktober, november en december

Elke tweede weekend van oktober, november en december organiseert Casale Monferrato een openstelling van bijzondere gebouwen in de stad.

De kerken en kathedraal, kloosterbibliotheek, kloosters, paleizen, synagoge, theater en de stadstoren zijn in deze weekenden onder leiding van een gids te bezoeken.

Voor meer informatie over de opengestelde gebouwen en de tijden, raadpleeg het pdf onder deze link.

woensdag 8 oktober 2014

Wijn proeven in La Morra: de zaterdagen van oktober en november

La Cantina Comunale di La Morra geeft dit jaar (2014) de mogelijkheid om niet alleen in oktober, maar ook in november hun wijnen te proeven en erover van gedachten te wisselen met de producenten. Het evenement heet: Autunno con il Barolo di La Morra.

Alle zaterdagen in oktober en november staan wijnproducenten, elke zaterdag andere, klaar om liefhebbers van wijn alles te vertellen over hun wijnen en hen te laten proeven. De gelegenheid om uitstekende Barolo's te proeven en het persoonlijke verhaal erachter te horen.

Tijden: 10-12.30 uur en 14.30 - 18.30 uur.

Reserveren is niet nodig. Kosten: € 10,-

zondag 5 oktober 2014

Pompoenenmarkt in Piozzo op 3, 4 en 5 oktober 2014

In Piozzo is het niet alleen lekker bier drinken (bij Baladin: http://www.baladin.it/en/i-locali/birreria-le-baladin) , maar kan je ook alles te weten komen over pompoenen.

De maand oktober begint er traditiegetrouw met een Fiera Regionale della Zucca. Meer dan 450 soorten zijn er op 3, 4 en 5 oktober 2014 te aanschouwen en te kopen. De mooiste en lekkerste pompoen, maar ook de zwaarste kan een prijs winnen.

Naast kijken en kopen, kan er ook pompoen gegeten worden. In het restaurant van Casa Baladin wordt een lunch geserveerd met, hoe kan het ook anders, pompoen: risotto met pompoen en zoete pompoengerechten. Zo zullen er 'Guido Goboni', een beroemde chocolatier uit Turijn, chocolaatjes met pompoen te proeven zijn.

Meer informatie en het programma van de drie dagen op de website van Piozzo.

donderdag 2 oktober 2014

Anselm Kiefer tot 9 november 2014 in Alba

Acht schilderijen van de Duitse schilder-beeldhouwer Anselm Kiefer met als titel Der Rhein zijn tot 9 november te bezichtigen in het centrum van Alba, in de Coro della Maddalena (Via Vittorio Emanuele 19). Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door de familie Ceretto van het gelijknamige wijnhuis.

De tentoonstelling is gratis te bezoeken van dinsdag tot vrijdag van 15.00 - 18.00 uur en op zaterdag en zondag van 10.00 - 18.00 uur.

Paddestoelen markt in Ceva - september

Van 17 tot 21 september 2014 staat Ceva in het teken van de paddestoel. De jaarlijkse paddestoelen markt vindt op 20 september plaats. Het verandert het kleine stadje Ceva in een waar bos. Rond de 500 verschillende soorten paddestoelen zijn er op de markt onder de middeleeuwse bogen te zien en kopen.

Dit jaar voor het eerst serveren de lokale restaurants een menu met de paddestoel als basis. Het is de mogelijkheid om kennis te maken met de paddestoel in al zijn verschijningsvormen en manieren van bereiden.

Een link naar het volledige programma.

Cherasco - Antica fiera di San Martino - 9 november

Cherasco is een groot deel van het jaar een rustig stadje met veel mooie gebouwen uit vooral de 13de tot 16de eeuw. Kenmerkend is het rechte stratenplan, op deze hoogvlakte gebouwd na 1243 op bevel van de toenmalige heerser van Alba. De huizen mochten volgens de statuten niet hoger zijn dan de stadswallen en moesten allen een binnenplaats, tuin en waterput hebben.

Om de zoveel weken is de rust in Cherasco ver te zoeken. Dan vindt er een grote beurs, markt of tentoonstelling plaats. Op 9 november a.s. is het de beurt aan de 'Antica Fiera di San Martino', een markt met biologische producten van hoge kwaliteit: Mercato dei Prodotti Alimentari Biologici e Naturali di Alta Qualità. Tegelijkertijd met deze markt is er onder de 'portici' van Palazzao Mantica een Mercato del Cioccolato del'Autore. Gespecialiseerde chocolatiers vertonen er dan hun kunsten, waarbij het water je uit de mond loopt. Verder zijn er naast de bekende wijnen, kazen, salami ed. uit deze streek ook kraampjes met speciale stoffen en wol.


De markt vindt plaats in het historische centrum van 8.00 tot 18.00 uur.

De Chiesa San Gregorio is tijdens deze markt open en te bezichtigen. Daar is een tentoonstelling over oude fruitsoorten; fruit met meer smaak. Vanaf 14.00 uur is er op het Piazza del Municipio muziek.

Herfst - truffelfeest in Alba

Sedert 1929 staat de herfst in Alba in het teken van de witte truffel, de tartufo bianco. Van komend weekend tot in november zijn er, vooral in het weekend, diverse markten en festijnen. Een volledig overzicht staat op deze website.

Het feest start a.s. weekend. Op zaterdag 27 september vindt in het centrum van Alba de 'investitura del podestà' plaats, de installatie van de burgemeester (21.00 uur in het centrum van Alba).

Zondag 28 september staat in het teken van wijn, zondag 5 oktober is de Palio degli Asini, een palio met ezels, en een grote markt met alleen maar erg lekkere producten in het centrum van de stad. Dit gaat zo door tot 16 november. Zie de hierboven vermelde website.

Hieronder een filmpje uit 1970 over de Fiera del Tartufo Bianco. Veel is nog steeds hetzelfde, in kleur.


zaterdag 27 september 2014

September is ook de maand van de oogst van maïs

Op het grondgebied van de Cuneese, de provincie Cuneo, wordt in september gevierd dat de maïs rijp is en geoogst kan worden. Van maïs wordt polenta gemaakt, maar ook de maïskoekjes die je overal in Piemonte kunt kopen.


Een recept 'Paste di meliga'

Ingrediënten
- 600 gr farina di meliga (mais)
- 150 gr boter
- 150 gr suiker (ik halveer deze hoeveelheid)
- 6 ei-gelen
- geraspte schil van een citroen
- zout
- olijfolie
- bakpapier en bakplaat

Laat de boter smelten. Voeg het meel (farina), de suiker, de ei-gelen, citroenschil-rasp, een mespuntje zout en eventueel een eetlepel olijfolie toe aan de boter en maak er een vloeibaar geheel van.

Doe het mengsel in een patisserie-zak en maak rondjes van 6-7 cm op een met bakpapier beklede bakplaat. Wanneer je de meelpasta iets harder houdt, kan je er met een koekjesvorm ook rondjes als op de foto uitsteken.

Plaats de bakplaat in de op 170 graden Celsius voorverwarmde oven: circa 20-30 minuten. Afgekoeld serveren.

woensdag 24 september 2014

28 september: wandelen langs honing, Roero Arneis en il Sacro Monte dei Pilone

Terre Alte organiseert zondag 28 september a.s een wandeltocht van Montà in de streek Roero via Santo Stefano Roero naar 'il sentiero dei casotti delle api'. Tijdens de wandeling wordt een locale imker bezocht en geeft een expert uitleg. De Roero staat bekend om de productie van goede en lekkere honingsoorten.

De wandeltocht is 13 km lang, begint om 10.00 uur in Montà d'Alba (Piazetta della Vecchia Segheria 2b. Prijs: € 7,-. Eigen lunch en drinken in rugzakje meenemen.

Van tevoren opgeven via: Terre Alte.

maandag 22 september 2014

Glutenvrije vakantie in de Roero

Glutenvrij eten in Italië hoeft geen probleem te zijn. Desondanks zijn er altijd adressen, die eruit springen en diegenen
genoodzaakt tot een glutenvrij dieet, extra blij maken.

Zo'n adres is Cascina Vrona in Monteu Roero. Deze agriturismo verhuurt kamers, heeft een zwembad en een restaurant. Het glutenvrij ontbijt is volgens een bekende, die er recent verbleef, fantastisch.

Ga voor meer informatie naar hun site.

vrijdag 19 september 2014

20 september concert in kerk in Annunciata di La Morra

Voor wie op dit moment in de buurt van La Morra verblijft!

Op 20 september a.s om 21.00 uur vindt in het kader van het Alba Music Festival een bijzonder concert plaats in de 17de eeuwse Chiesa della Santissima Annunziata in de frazione Annunciata bij La Morra. De toegang is gratis. Wel wordt een vrijblijvende bijdrage gevraagd voor de restauratie van de toren van de kerk.

Muziek van Gaetano Donizetti, Bach, Gluck wordt ten gehore gebracht door een kamerorkest, dat dit concert gratis aanbiedt.




Il Palio d'Asti in september

Zondag 21 september a.s.wordt de Palio te Asti gehouden. Samen met de Palio van Siena, behoort deze Palio tot de belangrijkste paardenraces in Italië. Voor Asti is haar Palio het belangrijkste evenement van het jaar.


De dagen voorafgaand aan deze race verlopen volgens een vast programma. Gisteren, op donderdag was er de competitie van de vaandeldragers, vrijdag is er een optocht door de stad en een grote markt gewijd aan de Palio op het Piazza San Secondo. Op zaterdag is er naast de markt een optocht voor en door kinderen en vanaf 15.30 uur de generale repetitie van de Palio. Deze repetitie is zonder entree ticket te bezoeken. En de zondag is de dag der dagen. Dan vindt de Palio plaats.

Voor de Palio op zondag 21 september a.s. is een kaartje vereist. Deze kan via internet of op het bureau voor toerisme in de stad gekocht worden. De prijs loopt van € 22 tot € 88,-. Zondag 21 september kent een vol dagprogramma. Het begint om 10.00 uur al met het zegenen van de paarden en berijders, het tentoonstellen van de te winnen vaandels om 11.00 uur op het Piazza San Secondo en een optocht door de oude stad vanaf 14.00 uur bestaande uit wel 2000 mensen in middeleeuwse kostuums.

Om 16.00 uur is dan eindelijk de Palio. Althans de drie voorraces. De echte race is natuurlijk de finale tussen de negen winnaars van deze voorraces. Deze begint om 18.00 uur. De winnaar krijgt het felbegeerde vaandel. Veertien wijken uit Asti en zeven omringende gemeenten dingen mee naar deze hoogstvolle eer.


dinsdag 9 september 2014

Evenementen in Langhe en Roero in september

Het bureau voor toerisme in de Langhe en Roero heeft haar maandelijkse overzicht van evenementen in de regio in een nieuw jasje gestoken. 

Van de maand september is beschikbaar. 

maandag 1 september 2014

Bonèt van Zia Clementine

Elk jaar hebben we als gehucht een gezamenlijk eten. Niemand wil daarbij ontbreken. Ooms en tantes, opa's en oma's, broers en zussen, buren voor even en buren voor altijd. Allen doen hun best aanwezig te zijn. Wij als enige buitenlanders ook. De samenstelling van de oude generatie wijzigt zich langzaam. Helaas. Ook al worden de 'anziani' hier soms heel oud, ook zij hebben niet het eeuwige leven. Een volgende bijeenkomst voelt iedereen zich een beetje gemankeerd als een van de anziani ontbreekt.

Alle niet-bejaarden leveren een bijdrage aan dit zomerfeest. Iedereen kookt wat, neemt de zelfgemaakte salami of  zelf geproduceerde wijn mee. Uitzondering is zia Clementine. Elk jaar maakt zia (tante) Clementine ondanks haar hoge leeftijd, haar Bonèt. Ook dit jaar, maar nu met het verdriet dat haar man er niet meer bij is. Vol trots en oh wee als het mislukt. Dan is het huis te klein. Iedereen houdt de adem in als de bonèt uit de puddingvorm op het bord gestort wordt. En gelukkig, elk jaar gaat het tot nu toe goed. En elk jaar vertelt ze me hoe ik zelf deze bonèt kan maken.

In het boek ' Genieten in Piemonte' staat het recept van een 'blanke' bonèt. Zia Clementine maakt altijd een donkere, met cacao. Daarom nu haar recept.

Nodig: een metalen puddingvorm met een diameter van circa 20 cm, 5 eieren, 5 eetlepels suiker, 1/2 liter volle melk, 2 a 3 lepels cacao, 18 amaretti (de grote!), 1 beker koffie (de mokka koffie, gezet met een percolator).

Verwarm de oven voor op 180 graden Celcius. Voeg eerst de eieren en suiker samen tot het een geheel is. Verkruimel de amaretti en voeg deze bij het eier/suiker mengsel. Daarna de koffie, cacao en melk toevoegen en het geheel goed mixen met een garde. Karamelliseer 1 lepel suiker in de puddingvorm op het vuur van het gasfornuis. Doe daarna het gemixte mengsel in de puddingvorm en plaats de vorm in een bak met water (au bain marie). Plaats het geheel in de voorverwarmde oven en bak het in 30 a 40 minuten gaar. Kijk na 30 minuten met de steel van een lepel of het mengsel nog aan de steel plakt. Zo niet dan is de bonèt klaar. Het kan ook, bij gebrek aan een oven, op het gas au bain marie gegaard worden.

In plaats van in één grote puddingvorm, kan je de bonèt ook in kleine (panna cotta) vormen maken. Kruimel er vlak voor het serveren wat geplette amaretti over. De combinatie van het zachte van de pudding en het harde van het koekje is lekker. Althans, vind ik.

dinsdag 26 augustus 2014

Arneis de eerste Docg-wijn in mini-fles

Arneis wijnproef bij Penna in Alba Senio d'Elvio.
Het Consorzio van wijnboeren in de Piemontese streek Roero wil hun product ook kunnen aanbieden in vliegtuigen. Daarom dat ze hun Arneis wijn vanaf nu ook aanbieden in flessen van 0,187 liter. Daarmee is deze wijn de eerste Docg-wijn in Italië, die gaat 'vliegen' in een dergelijke fles. Arneis was al verkrijgbaar, maar dan in een standaard wijnfles, in de business class.

De Arneis is een antieke witte druif en had ooit als doel de donkerkleurige nebbiolo wat op te lichten. Het woord arneis betekent 'kleine moeilijke'; een druif die lastig te verbouwen was.

Arneis is een een heerlijke droge witte wijn, zeer geurig en met een iets bittere afdronk. Arneis kan het beste jong gedronken worden en komt goed tot zijn recht bij circa 8 graden Celcius. De uitdaging voor de wijnproducenten in Roero is nu een Arneis-wijn te maken, die kan verouderen. Daar wordt hard aan gewerkt.

In Nederland kom je Arneis nog maar mondjesmaat tegen. In Piemonte is het een favoriete wijn voor een aperitief, maar ook bij lunch en diner.

De streek Roero grenst aan de Langhe, net ten noorden van de steden Bra en Alba. In de heuvels van de Roero wordt een witte, maar ook een - minder bekende - rode Arneis wijn geproduceerd. Ook in de Langhe kom je Arneis tegen. Dan staat er op de fles 'Langhe Arneis'.







woensdag 20 augustus 2014

Chocolade pasta en hazelnoten

De oogst is weer begonnen. Ondanks de natte en koele zomer zijn de hazelnoten in de Langhe al rijp. Veel vroeger dan vorig jaar. Tijd dus voor de hazelnotenoogst.

Wij rapen onze hazelnoten stuk voor stuk met een brandende rug en een volle mand als resultaat. Dat doen de boeren in onze directe omgeving al lang niet meer. Dat zou ook geen doen zijn bij meerdere hectaren met hazelnotenbomen. De boeren huren speciale zuigers bij de coöperatie en daarmee worden de reeds gevallen hazelnoten rondom de bomen opgezogen. Vervolgens worden de noten gesorteerd op leeg (de kern al opgegeten door een parasiet of relmuizen en eekhoorns) en op grootte. De boeren die ik sprak, zijn dit jaar erg tevreden over de grootte van hun hazelnoten.

Minder zijn ze te spreken over de schade die vooral de relmuizen hebben aangericht. Deze nachtdieren vormen een ware plaag; elk jaar opnieuw. Uilen en buizerds worden ingezet om de populatie relmuizen een beetje in toom te houden. Net als marters, die ook van een relmuis op z'n tijd houden. 's Nachts horen we regelmatig dat het er in het donker niet altijd zachtzinnig toegaat. Het verhindert de relmuizen niet elke nacht weer een bacchanaal aan te richten in de hazelnootgaarden; een waar lekkernij-paradijs voor deze liefhebbers van de Langarole hazelnoot.

Maar nu over hazelnoten-chocoladepasta. In NRC van afgelopen week las ik een artikel over de te verwachten stijging van de prijs van hazelnoten uit Turkije. Ferrero, de producent van Nutella chocoladepasta, gebruikt in zijn chocoladepasta vooral Turkse hazelnoten. Opvallend, aangezien Ferrero zijn hoofdkantoor heeft in Alba en dat ligt weer iets ten noorden van al die hazelnootgaarden met eerste kwaliteit hazelnoten, de Tonda Gentile delle Langhe. De lekkerste hazelnoot, die er is. De hazelnotenoogst in Turkije schijnt dit jaar tegen te vallen door late vorst in april. De keuze voor Turkse noten zal een prijstechnische zijn. Zelfs met de te verwachten prijsstijging is de kiloprijs van Turkse hazelnoten vele malen lager dan die voor hazelnoten uit de Langhe. De hazelnoten uit de Langhe waren vroeger vooral voor lokale consumptie. Nu vinden ze hun weg makkelijk over de hele wereld en worden verwerkt in allerhande andere lekkernijen (gianduja, ijs, taarten, chocolade, torrone).

Of de Langarole hazelnoten dit najaar hun weg vinden naar de Nutella-pasta en deze pasta dan nog lekkerder maakt, is de vraag. Een kleinere en biologische producent van hazelnoten-chocolade pasta is Rigoni di Asiago uit Asiago (ten noorden van Vicenza). Hun producten zijn ook in Nederland te koop en zij gebruiken voor hun chocoladepasta hazelnoten uit de omgeving van Viterbo.

Verantwoordelijk voor de chocoladepasta met hazelnoten uit de Langhe zijn de kleine lokale producenten. Hun producten kom je tegen in de kleinere (delicatessen) winkels in de dorpen, stadjes en steden en soms ook bij de supermarkten in de Piemonte. Een grote naam onder hen is de in Italië wereldberoemde Luca Montersino uit Monticello d'Alba. Zijn chocolade-hazelnotenpasta en andere chocolade lekkernijen zijn onder andere te koop in de winkels van Eataly en in Alba op de Piazza Rossetti 6. De prijs is iets anders dan bij Nutella, maar je krijgt dan ook 46% hazelnoten per potje van 200 gram. En zonder toegevoegde suikers (in tegenstelling tot de twee andere chocoladepasta-merken). Dus ook vanuit dat oogpunt beter.

dinsdag 19 augustus 2014

Drie kisten perziken en wat dan...

Zomer in de Langhe betekent ook heel veel perziken eten; vooral met het ontbijt. Heerlijk. Alleen teveel perziken is ook weer niet goed en na de oogst blijven ze maar een paar dagen goed. Dat betekent dus taarten bakken en inmaken, in alle soorten en variaties.

Zo kreeg ik een paar dagen geleden drie kisten met witte en gele perziken. Een taart met perzik en daarbovenop een laag merengue en eentje als de in de Langhe veelvuldig gemaakte en gegeten crostata (voor recept, zie mijn boek 'Genieten in Piemonte') voor de diverse etentjes vonden we wel genoeg taart.

Samen eten nu iedereen eind augustus vakantie heeft, is een bijna dagelijkse bezigheid in de Langhe. Ook wij schuiven aan bij de diverse Italiaanse familiebijeenkomsten; een gezellig en warm samenzijn, elk jaar weer. Maar na die twee taarten en nog veel meer ontbijten bleven heel veel perziken smachten naar een andere functie dan langzaam wegrotten in de kist.

De harde soort perzik gebruik ik om in te maken: schijfjes geschilde perzik in een glazen pot, tot 1 cm onder de rand overgoten met siroop (suikerwater), deksel erop en vervolgens met pot en al in een pan met water --> het water langzaam verwarmen en 10 minuten laten koken.

Van de zachte soorten perzik maak ik jam: dit jaar puur perziken marmelade, met zwarte bessen of bramen of met wat rozemarijn. Niet teveel geleisuiker en een klein beetje gewone suiker erbij, anders wordt het veel te zoet.

Voor een hele winter perzik: bij ijs en panna cotta en in een crostata en bij voorbeeld muffins!

donderdag 14 augustus 2014

Nederlandse Ark van de Smaak in de herfst naar Turijn


De Nederlandse Ark van de Smaak meert deze herfst af in Turijn.

Op de Salone del Gusto presenteert de Nederlandse afdeling van Slow Food talloze nieuwe Nederlandse Ark-producten.

Van de Brabantse Bellefleur appel tot het IJzerkoekje uit Vlaardingen. Een eerbetoon aan alle producten, convivia en Slow Food-leden, die zich voor de groei van de Ark hebben ingezet.

Wil je de Nederlandse afdeling van Slow Food steunen en/of helpen de reis van de Ark naar Turijn mogelijk te maken, ga dan naar de website van Slow Food.

En reserveer alvast 23-27 oktober a.s. in je agenda voor een bezoek aan de beurs en Turijn. Meteen een goede gelegenheid deze leuke stad te bezoeken.

woensdag 13 augustus 2014

Relieken van San Teobaldo terug in Alba

Op 10 augustus jl. op de naamdag van San Lorenzo werd gevierd dat de relieken van San Teobaldo weer teruggekeerd zijn in de kathedraal van Alba. Circa dertig jaar geleden werd het uit deze kathedraal gestolen en enkele jaren geleden teruggevonden in een museum in Minneapolis in de Verenigde Staten.

Het reliekschrijn is van goud en zilver en zou enkele beenderen uit de schedel van de heilige bevatten. Via Rome en Turijn keert de schrijn op zijn oude plek terug. Alvorens dit gebeurt, wordt in Turijn gekeken of de beenderen daadwerkelijk van de heilige zijn. Hoe, dat vertelt het bericht niet. Daarna keert het terug naar de plek waar het sedert 1400 zijn thuis had.

San Teobaldo is samen met San Lorenzo de patroonheilige van het Langarole stadje Alba. Hij werd rond 1100 in Vicoforte Mondovì geboren in een goed burgerlijk milieu. Hij was een schoenmaker, die zijn leven aan de kerk wijdde en zich inzette voor de armen. De overlevering vertelt dat hij sliep in het voorportaal van de San Lorenzo kerk. Nadat in 1400 zijn tombe hervonden was, werd dit reliekschrijn gemaakt.

Zondag jl. kwam om 20.30 uur onder escorte van de carabinieri het reliekschrijn bij de dom aan en werd ontvangen door de bisschop en andere hoogwaardigheidsbekleders. Het reliekschrijn zal niet altijd te zien zijn. Na 10 augustus is het enkele dagen in de Dom te zien en daarna alleen op 1 juni (zijn naamsdag) en op 31 januari (dag dat herdacht wordt dat zijn tombe teruggevonden is).


maandag 4 augustus 2014

Neive behoort tot de 211 mooiste dorpjes in Italië

In Italië dragen 211 dorpjes het keurmerk 'i borghi più belli d'Italia' - de mooiste dorpjes in Italië. Tot dit exclusieve gezelschap behoort sedert 2006  het wijndorp Neive in de Langhe.

Neive ligt ten oosten van Alba en Barbaresco. Een klein dorpje op de top van een heuvel en omringd door wijngaarden. Het lag al in de Romeinse tijd aan de doorgaande weg van Alba naar Acqui Terme; de Via Aemilia. Haar naam schijnt het te danken aan een Romeinse adellijke familie met een vergelijkbare naam: gens Naevia of Naevii. De Romaanse klokkentoren herinnert nog aan een Benedictijner klooster uit de 10de eeuw. Van de 11de tot de 13de eeuw was het dorp speelbal in de strijd tussen de twee grote rivalen Alba en Asti. De laatste gravin van Neive, Maria Vittoria, trouwde in de tweede helft van de 19de eeuw met de tweede zoon van de koning van Italië Vittorio Emanuele II.

Het goed geconserveerde centrum van Neive kan je in twee delen verdelen: 'Ripasorita', dat de middagzon vangt en 'Ripafredda', dat de zon in de ochtend heeft. De originele concentrische dorpsplattegrond is nog intact en de romantische straatjes zijn bestraat volgens de Romeinse techniek.

De wijnproducenten uit Neive en directe omgeving hebben zich verenigd in 'La Bottega dei Quattro Vini'. Zij zetelen in het oude centrum aan de Piazza Italia 2. Hier kan iedereen hun wijnen proeven en kopen: Barbera, Barbaresco, Dolcetto en Moscato - de 'quatro vini di Neive'. Dit zijn vier totaal verschillende wijnen.

De Barbaresco behoort tot de duurdere wijnen en wordt gemaakt van de nebbiolo-druif en kan zich meten met de naburige Barolo. Sommigen geven de voorkeur aan Barbaresco, omdat deze wijn minder zwaar is. De Barbera wordt gemaakt van de barbera-druif en is een heerlijke wijn bij bij voorbeeld een pasta-maaltijd. Dolcetto, genoemd naar de wat zoete dolcetto-druif werd lang gezien als een eenvoudige tafelwijn, maar kent tegenwoordig ook erg lekkere voorbeelden. In het Dogliani-gebied is het zelfs een DOCG-wijn (Dogliani DOCG). Het zijn allen rode wijnen. De Moscato is een witte dessertwijn; licht zoet.

Medio oktober in het weekend vindt in Neive het wijnfeest 'Neive, vino e …' plaats; ter ere aan de dan geoogste druiven. De druivenranken rondom het dorp kleuren goudbruin en rood, het dorpje ruikt naar het most van de druiven en de mensen genieten er van wijn, lekker eten en elkaars gezelschap.

Voor een ander verhaal over Neive, lees elders in dit blog over Romano Levi en zijn grappa.

Wil je lezen over de andere mooiste dorpjes in Italië, Ciao Tutti heeft er in mei 2014 een boekje over uitgegeven: 'de 211 mooiste Italiaanse dorpjes'.

maandag 21 juli 2014

Beeldhouwer Giuseppe Penone ontvangt Praemium Imperiale

Net buiten Turijn in de immens grote tuin van het Savoye paleis Venaria Reale is een drie hectaren grote beeldentuin: 'Il Giardino delle sculpture fluïde'. De tuin is ingericht met veertien werken van Giuseppe Penone (1947) uit de periode 2003 - 2007.

Deze Italiaanse beeldhouwer, afkomstig uit Garessio in de Maritieme Alpen
van de provincie Cuneo (ten zuidwestenvan Turijn), was het de jongste lid van de Arte Povera beweging. Nu werkt hij in Parijs en Turijn.

Met zijn beelden probeert hij contact te maken tussen mens en natuur. De boom als levend organisme en daarmee zo lijkend op de menselijke figuur, staat centraal in zijn werk. Naast met hout, werkt hij met lood en staal en zijn zijn bomen in Venaria van brons, marmer en steen.

Zijn werk is te vinden in veel belangrijke privé- en openbare collecties (Tate London, Museum of Modern Art New York). Penone heeft de Praemium Imperiale samen met de Franse schilder Martial Raysee, de Engelse architect Steven Holl, de Estlandse componist Arvo Pärt en de Zuid-Afrikaanse toneelschrijver Athol Fugard gewonnen. De Praemium Imperiale wordt wel de 'Nobelprijs voor de kunsten' genoemd. De Japanse keizerlijke familie reikt deze prijs jaarlijks uit.