dinsdag 26 augustus 2014

Arneis de eerste Docg-wijn in mini-fles

Arneis wijnproef bij Penna in Alba Senio d'Elvio.
Het Consorzio van wijnboeren in de Piemontese streek Roero wil hun product ook kunnen aanbieden in vliegtuigen. Daarom dat ze hun Arneis wijn vanaf nu ook aanbieden in flessen van 0,187 liter. Daarmee is deze wijn de eerste Docg-wijn in Italië, die gaat 'vliegen' in een dergelijke fles. Arneis was al verkrijgbaar, maar dan in een standaard wijnfles, in de business class.

De Arneis is een antieke witte druif en had ooit als doel de donkerkleurige nebbiolo wat op te lichten. Het woord arneis betekent 'kleine moeilijke'; een druif die lastig te verbouwen was.

Arneis is een een heerlijke droge witte wijn, zeer geurig en met een iets bittere afdronk. Arneis kan het beste jong gedronken worden en komt goed tot zijn recht bij circa 8 graden Celcius. De uitdaging voor de wijnproducenten in Roero is nu een Arneis-wijn te maken, die kan verouderen. Daar wordt hard aan gewerkt.

In Nederland kom je Arneis nog maar mondjesmaat tegen. In Piemonte is het een favoriete wijn voor een aperitief, maar ook bij lunch en diner.

De streek Roero grenst aan de Langhe, net ten noorden van de steden Bra en Alba. In de heuvels van de Roero wordt een witte, maar ook een - minder bekende - rode Arneis wijn geproduceerd. Ook in de Langhe kom je Arneis tegen. Dan staat er op de fles 'Langhe Arneis'.







woensdag 20 augustus 2014

Chocolade pasta en hazelnoten

De oogst is weer begonnen. Ondanks de natte en koele zomer zijn de hazelnoten in de Langhe al rijp. Veel vroeger dan vorig jaar. Tijd dus voor de hazelnotenoogst.

Wij rapen onze hazelnoten stuk voor stuk met een brandende rug en een volle mand als resultaat. Dat doen de boeren in onze directe omgeving al lang niet meer. Dat zou ook geen doen zijn bij meerdere hectaren met hazelnotenbomen. De boeren huren speciale zuigers bij de coöperatie en daarmee worden de reeds gevallen hazelnoten rondom de bomen opgezogen. Vervolgens worden de noten gesorteerd op leeg (de kern al opgegeten door een parasiet of relmuizen en eekhoorns) en op grootte. De boeren die ik sprak, zijn dit jaar erg tevreden over de grootte van hun hazelnoten.

Minder zijn ze te spreken over de schade die vooral de relmuizen hebben aangericht. Deze nachtdieren vormen een ware plaag; elk jaar opnieuw. Uilen en buizerds worden ingezet om de populatie relmuizen een beetje in toom te houden. Net als marters, die ook van een relmuis op z'n tijd houden. 's Nachts horen we regelmatig dat het er in het donker niet altijd zachtzinnig toegaat. Het verhindert de relmuizen niet elke nacht weer een bacchanaal aan te richten in de hazelnootgaarden; een waar lekkernij-paradijs voor deze liefhebbers van de Langarole hazelnoot.

Maar nu over hazelnoten-chocoladepasta. In NRC van afgelopen week las ik een artikel over de te verwachten stijging van de prijs van hazelnoten uit Turkije. Ferrero, de producent van Nutella chocoladepasta, gebruikt in zijn chocoladepasta vooral Turkse hazelnoten. Opvallend, aangezien Ferrero zijn hoofdkantoor heeft in Alba en dat ligt weer iets ten noorden van al die hazelnootgaarden met eerste kwaliteit hazelnoten, de Tonda Gentile delle Langhe. De lekkerste hazelnoot, die er is. De hazelnotenoogst in Turkije schijnt dit jaar tegen te vallen door late vorst in april. De keuze voor Turkse noten zal een prijstechnische zijn. Zelfs met de te verwachten prijsstijging is de kiloprijs van Turkse hazelnoten vele malen lager dan die voor hazelnoten uit de Langhe. De hazelnoten uit de Langhe waren vroeger vooral voor lokale consumptie. Nu vinden ze hun weg makkelijk over de hele wereld en worden verwerkt in allerhande andere lekkernijen (gianduja, ijs, taarten, chocolade, torrone).

Of de Langarole hazelnoten dit najaar hun weg vinden naar de Nutella-pasta en deze pasta dan nog lekkerder maakt, is de vraag. Een kleinere en biologische producent van hazelnoten-chocolade pasta is Rigoni di Asiago uit Asiago (ten noorden van Vicenza). Hun producten zijn ook in Nederland te koop en zij gebruiken voor hun chocoladepasta hazelnoten uit de omgeving van Viterbo.

Verantwoordelijk voor de chocoladepasta met hazelnoten uit de Langhe zijn de kleine lokale producenten. Hun producten kom je tegen in de kleinere (delicatessen) winkels in de dorpen, stadjes en steden en soms ook bij de supermarkten in de Piemonte. Een grote naam onder hen is de in Italië wereldberoemde Luca Montersino uit Monticello d'Alba. Zijn chocolade-hazelnotenpasta en andere chocolade lekkernijen zijn onder andere te koop in de winkels van Eataly en in Alba op de Piazza Rossetti 6. De prijs is iets anders dan bij Nutella, maar je krijgt dan ook 46% hazelnoten per potje van 200 gram. En zonder toegevoegde suikers (in tegenstelling tot de twee andere chocoladepasta-merken). Dus ook vanuit dat oogpunt beter.

dinsdag 19 augustus 2014

Drie kisten perziken en wat dan...

Zomer in de Langhe betekent ook heel veel perziken eten; vooral met het ontbijt. Heerlijk. Alleen teveel perziken is ook weer niet goed en na de oogst blijven ze maar een paar dagen goed. Dat betekent dus taarten bakken en inmaken, in alle soorten en variaties.

Zo kreeg ik een paar dagen geleden drie kisten met witte en gele perziken. Een taart met perzik en daarbovenop een laag merengue en eentje als de in de Langhe veelvuldig gemaakte en gegeten crostata (voor recept, zie mijn boek 'Genieten in Piemonte') voor de diverse etentjes vonden we wel genoeg taart.

Samen eten nu iedereen eind augustus vakantie heeft, is een bijna dagelijkse bezigheid in de Langhe. Ook wij schuiven aan bij de diverse Italiaanse familiebijeenkomsten; een gezellig en warm samenzijn, elk jaar weer. Maar na die twee taarten en nog veel meer ontbijten bleven heel veel perziken smachten naar een andere functie dan langzaam wegrotten in de kist.

De harde soort perzik gebruik ik om in te maken: schijfjes geschilde perzik in een glazen pot, tot 1 cm onder de rand overgoten met siroop (suikerwater), deksel erop en vervolgens met pot en al in een pan met water --> het water langzaam verwarmen en 10 minuten laten koken.

Van de zachte soorten perzik maak ik jam: dit jaar puur perziken marmelade, met zwarte bessen of bramen of met wat rozemarijn. Niet teveel geleisuiker en een klein beetje gewone suiker erbij, anders wordt het veel te zoet.

Voor een hele winter perzik: bij ijs en panna cotta en in een crostata en bij voorbeeld muffins!

donderdag 14 augustus 2014

Nederlandse Ark van de Smaak in de herfst naar Turijn


De Nederlandse Ark van de Smaak meert deze herfst af in Turijn.

Op de Salone del Gusto presenteert de Nederlandse afdeling van Slow Food talloze nieuwe Nederlandse Ark-producten.

Van de Brabantse Bellefleur appel tot het IJzerkoekje uit Vlaardingen. Een eerbetoon aan alle producten, convivia en Slow Food-leden, die zich voor de groei van de Ark hebben ingezet.

Wil je de Nederlandse afdeling van Slow Food steunen en/of helpen de reis van de Ark naar Turijn mogelijk te maken, ga dan naar de website van Slow Food.

En reserveer alvast 23-27 oktober a.s. in je agenda voor een bezoek aan de beurs en Turijn. Meteen een goede gelegenheid deze leuke stad te bezoeken.

woensdag 13 augustus 2014

Relieken van San Teobaldo terug in Alba

Op 10 augustus jl. op de naamdag van San Lorenzo werd gevierd dat de relieken van San Teobaldo weer teruggekeerd zijn in de kathedraal van Alba. Circa dertig jaar geleden werd het uit deze kathedraal gestolen en enkele jaren geleden teruggevonden in een museum in Minneapolis in de Verenigde Staten.

Het reliekschrijn is van goud en zilver en zou enkele beenderen uit de schedel van de heilige bevatten. Via Rome en Turijn keert de schrijn op zijn oude plek terug. Alvorens dit gebeurt, wordt in Turijn gekeken of de beenderen daadwerkelijk van de heilige zijn. Hoe, dat vertelt het bericht niet. Daarna keert het terug naar de plek waar het sedert 1400 zijn thuis had.

San Teobaldo is samen met San Lorenzo de patroonheilige van het Langarole stadje Alba. Hij werd rond 1100 in Vicoforte Mondovì geboren in een goed burgerlijk milieu. Hij was een schoenmaker, die zijn leven aan de kerk wijdde en zich inzette voor de armen. De overlevering vertelt dat hij sliep in het voorportaal van de San Lorenzo kerk. Nadat in 1400 zijn tombe hervonden was, werd dit reliekschrijn gemaakt.

Zondag jl. kwam om 20.30 uur onder escorte van de carabinieri het reliekschrijn bij de dom aan en werd ontvangen door de bisschop en andere hoogwaardigheidsbekleders. Het reliekschrijn zal niet altijd te zien zijn. Na 10 augustus is het enkele dagen in de Dom te zien en daarna alleen op 1 juni (zijn naamsdag) en op 31 januari (dag dat herdacht wordt dat zijn tombe teruggevonden is).


maandag 4 augustus 2014

Neive behoort tot de 211 mooiste dorpjes in Italië

In Italië dragen 211 dorpjes het keurmerk 'i borghi più belli d'Italia' - de mooiste dorpjes in Italië. Tot dit exclusieve gezelschap behoort sedert 2006  het wijndorp Neive in de Langhe.

Neive ligt ten oosten van Alba en Barbaresco. Een klein dorpje op de top van een heuvel en omringd door wijngaarden. Het lag al in de Romeinse tijd aan de doorgaande weg van Alba naar Acqui Terme; de Via Aemilia. Haar naam schijnt het te danken aan een Romeinse adellijke familie met een vergelijkbare naam: gens Naevia of Naevii. De Romaanse klokkentoren herinnert nog aan een Benedictijner klooster uit de 10de eeuw. Van de 11de tot de 13de eeuw was het dorp speelbal in de strijd tussen de twee grote rivalen Alba en Asti. De laatste gravin van Neive, Maria Vittoria, trouwde in de tweede helft van de 19de eeuw met de tweede zoon van de koning van Italië Vittorio Emanuele II.

Het goed geconserveerde centrum van Neive kan je in twee delen verdelen: 'Ripasorita', dat de middagzon vangt en 'Ripafredda', dat de zon in de ochtend heeft. De originele concentrische dorpsplattegrond is nog intact en de romantische straatjes zijn bestraat volgens de Romeinse techniek.

De wijnproducenten uit Neive en directe omgeving hebben zich verenigd in 'La Bottega dei Quattro Vini'. Zij zetelen in het oude centrum aan de Piazza Italia 2. Hier kan iedereen hun wijnen proeven en kopen: Barbera, Barbaresco, Dolcetto en Moscato - de 'quatro vini di Neive'. Dit zijn vier totaal verschillende wijnen.

De Barbaresco behoort tot de duurdere wijnen en wordt gemaakt van de nebbiolo-druif en kan zich meten met de naburige Barolo. Sommigen geven de voorkeur aan Barbaresco, omdat deze wijn minder zwaar is. De Barbera wordt gemaakt van de barbera-druif en is een heerlijke wijn bij bij voorbeeld een pasta-maaltijd. Dolcetto, genoemd naar de wat zoete dolcetto-druif werd lang gezien als een eenvoudige tafelwijn, maar kent tegenwoordig ook erg lekkere voorbeelden. In het Dogliani-gebied is het zelfs een DOCG-wijn (Dogliani DOCG). Het zijn allen rode wijnen. De Moscato is een witte dessertwijn; licht zoet.

Medio oktober in het weekend vindt in Neive het wijnfeest 'Neive, vino e …' plaats; ter ere aan de dan geoogste druiven. De druivenranken rondom het dorp kleuren goudbruin en rood, het dorpje ruikt naar het most van de druiven en de mensen genieten er van wijn, lekker eten en elkaars gezelschap.

Voor een ander verhaal over Neive, lees elders in dit blog over Romano Levi en zijn grappa.

Wil je lezen over de andere mooiste dorpjes in Italië, Ciao Tutti heeft er in mei 2014 een boekje over uitgegeven: 'de 211 mooiste Italiaanse dorpjes'.